شایسته سالاری در طبقه بندی عواملی است که باعث وفاداری، تعهد و شکوفایی کارکنان می‌شود. به طور کلی یکی از عواملی که موجب رضایت در سازمان می‌شود، شایسته‌سالاری است. به این منظور که کارکنان با تمام وجود احساس کنند که با توجه به مهارت و تخصصی که دارند در حال کار هستند. کارکنان در این شرایط حس خوبی دارند و از جایگاه مناسب و شایسته خود رضایت دارند. اما این احساس تنها در خود فرد خلاصه نمی‌شود. اطرافیان نیز از بیرون باید چنین احساسی داشته باشند. در این شرایط تعهد و انگیزه به کار افزایش می‌یابد، کارکنان کارایی بیشتری دارند و بابت کار خود بسیار خشنودند.

منبع: شایسته سالاری | 3 آزمون سنجش شایسته سالاری

شایسته سالاری چیست؟

مفهوم شایسته سالاری ابتدا توسط مایکل یانگ، دبیر اسبق سیاست گذاری حزب کارگر انگلستان در سال 1945 ابداع شد. یانگ کتاب در سال 1958 با نام طلوع شایسته سالاری به چاپ رسید. او در این کتاب از موقعیت های افراد و ترکیب بهره هوشی به همراه کوشش صحبت کرده است. حتی این نظام را عادلانه تر و کارآمد تر از نظام های دیگر سازمانی می‌داند.

همانطور که گفته شد، شایسته سالاری به منظور احساس رضایت کارمندان از شغل خود است. به این منظور که افراد شاغل در یک سازمان رضایت دارند که شغل و کار مناسب با مهارت، تخصص، تجربه و اهداف خود دارند. نظام شایسته‌سالاری باعث افزایش کیفیت کارایی کارمندان می‌شود.

ویژگی های نظام شایسته سالاری

???? روحیه نظارت و پاسخگویی مدیران

???? برابری در مقابل قانون و اجرای ضابطه به جای رابطه

????عدالت اجتماعی و سازمانی

???? قانون یابی و قانون گرایی

???? دادن پیشنهاد

????آزادی انتقاد

???? ارائه نظرات

???? محو روحیه چاپلوسی، ستایش و تملق

????تحقق تحولات و اصلاحات در سازمان

???? پایبندی کارمندان، مدیران و روسا به تعهدات متقابل

???? مشارکت کارکنان در امور مختلف سازمان و تصمیم گیری ها

مراحل شایسته سالاری

مدیرانی که قصد پیشرفت و توسعه کار خود دارند. باید نظام شایسته سالاری را به خوبی آموزش ببینند. و به مراحل دقیق شایسته‌سالاری دقت کنند. در این بخش مقاله راجع به مراحل شایسته‌سالاری توضیح داده ایم.

???? شایسته خواهی

یکی از مراحل شایسته سالاری، شایسته خواهی است. در این مرحله رفتار افرادی که تحت تاثیر روابط شهروندی، خانوادگی و یا ملزومات سیاسی قرار می‌گیرند؛ در اعمال چنین مسیری شایسته‌سالاری کم کار داشته باشند، به نوعی رفتار ضد ارزش به حساب آوردن شمرده می‌شود.

???? شایسته یابی

دومین بخش از شایسته سالاری، شایسته‌ یابی است. که به عنوان محوری در فرایند جذب نیرو برای سازمان قرار می‌گیرد. در مرحله شایسته یابی، سازمان ها باید از اثر گذار ترین روش ها برای اطلاع رسانی و انتخاب افراد شایسته کمک بگیرند.

???? شایسته گزینی

سومین مرحله از شایسته سالاری، شایسته گزینی است. این مرحله به منظور انتخاب مناسب ترین و با استعداد ترین افراد میان متقاضیان است. در این مرحله باید روش های دقیقی برای معیارهای شایستگی و شفافیت فرد و سازمان انتخاب شود. و گزینش صحیح برای انتخاب در نظر گرفته شود.

???? شایسته گماری

شایسته‌ گماری به منظور حفظ تناسب و تعادل بین شغل، شاغل و افراد در جایگاه کارایی بالا است که در مرحله چهارم شایسته سالاری قرار دارد. با توجه به این که در گزینش افراد مختلف مانند کارشناس، مدیریت و کارمندی از یک گزینش کلی و جمعی استفاده می‌کنند؛ در صورتی که این مرحله به منظور گزینش افراد با دقت بالا و الزامات خاص هر فرد با شغل مناسب است. به این دلیل که گزینش صحیح به طور کلی به همین منظور است. در این مرحله به ویژگی های شخصیتی افراد گزینش شده؛ توجه بسیار زیادی می‌شود.

???? شایسته پروری

شایسته پروری پنجمین مرحله از شایسته سالاری است که به منظور ضرورت توسعه مستمر افراد به دلایل مختلف اشاره دارد. با توجه به شرایط سازمانی امروزه، افراد سازمان باید بروزرسانی شوند و مطالب تازه ای بیاموزند. زیرا با توجه به نظر پیتر دراکر، محیط کار الزاما مخصوص کار نیست و کارکنان باید از طریق کسب تجربیات و یادگیری، برای افزایش کارایی و آمادگی آموزش ببینند.

???? شایسته سالاری

آخرین مرحله، شایسته سالاری است. به این منظور که افراد سازمان و کارمندان از نظر محیط کاری، نیازهای روحی-روانی، نیازهای امرار معاش و گذراندن زندگی به نحوه ای شایسته تامین شوند. در نهایت نتیجه شایسته‌سالاری باید به تقویت تعلق کارمندان بپردازد که سازمان های رقیب به راحتی نتوانند افراد را جذب شرکت و سازمان خود کنند. در نظام شایسته سالاری؛ محیط کاری نشاط انگیز، پر جاذبه و صمیمی است.

مراحل دو بعدی شایسته سالاری

یکی دیگر از مراحل شایسته سالاری، بیان دو بعد درون سازمانی و برون سازمانی است. در بعد درون سازمانی جذب، بکارگیری، ارتقا و نگهداری، و در بعد برون سازمانی فرهنگ شایسته سالاری مطرح است.

در این فرایند شایسته سالاری با توجه به نمودار شایسته پنداری و شایسته خواهی؛ بعد شایسته گزینی، شایسته یابی، فرهنگی و شایسته گماری در ابعاد جذب، شایسته پروری و شایسته داری در بعد های ارتقا و نگهداری نقش مهم ایفا می‌کند.

ویژگی های عدم برقراری نظام شایسته سالاری

???? وجود سبک قبیله ای

???? وجود رابطه به جای ضابطه در امور کارها

????عدم چهارچوب قانونی

???? عدم نظام اداری مناسب

???? وجود رابطه شخصی در به کارگیری افراد برای انجام امور

شیوه های سنجش شایسته سالاری چگونه است؟

از مهم ترین نکات شایسته سالاری در سازمان ها، قابلیت ارزیابی عملکرد افراد و کیفیت کار است. علاوه بر این، پاداش در نظر گرفته برای کارکنان باید بر همین اساس باشد. شیوه های ارزیابی میزان شایستگی بر اساس توضیحات زیر است.

✨ آزمون استعداد

ویژگی و شخصیت فرد با کمک آزمون استعداد برای صلاحیت فرد و سنجش شایسته سالاری بررسی می‌شود. این آزمون بر اساس توانایی ها و تفاوت قابلیت افراد برگزار می‌شود.

✨ آزمون پیشرفت

یکی از آزمون های سنجش شایسته سالاری، آزمون پیشرفت است. در این آزمون ویژگی های یک فرد را مورد بررسی قرار می‌دهند. شاخص های سنجیده شده افراد در این آزمون کمک می‌کند تا سازمان از طریق آموزش به تیمی توانمند و قوی تبدیل شود.

✨ آزمون استعداد تحصیلی

یکی از آزمون های سنجش شایسته سالاری، آزمون استعداد تحصیلی است که در کالج ها و دانشگاه های مختلف برای قبولی دانشگاه استفاده می‌شود. 

کلام آخر

حرف اول در نظام سازمان ها را شایسته سالاری می‌زند. همانطور که گفته شد، شایسته سالاری به منظور کار یک فرد بر اساس معیارها و تخصص اوست. یعنی فرد به قدری شغل خود را دوست دارد که شایستگی لازم در رسیدگی به امور را دارد. در این نظام، افراد نسبت به سازمان خود نیز متعهد می‌شوند. و سازمان های دیگر توانایی جذب افراد را ندارند. برای آموزش روش های شایسته سالاری حتما از روانشناس کمک بگیرید.

مرکز مشاوره ذهن نو به صورت تلفنی و حضوری به شما مراجعین گرامی خدمات ارائه می‌دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه شایسته سالاری می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره شغلی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره  02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

منبع: شایسته سالاری | 3 آزمون سنجش شایسته سالاری